بررسی روند «الگوی سالانه بارش و دمای هوا» در حوضه آبریز گاوخونی

با توجه به نقش تعیین کنندة تنوع اقلیمی و تغییرات آن، در میزان تولید کشاورزی و پایداری آن، هدف این پژوهش، ارائه روشی برای تحلیل تغییرپذیری اقلیم، بر مبنای الگوی سالانه بارش و دمای هوا بود. بر این اساس، حوضه زاینده رود در قالب پنج منطقه مطالعاتی، شامل مُرغاب، خشک رود، شوردهاقان، پلاسجان، و زرچشمه، رحیمی، تالاب گاوخونی با طول دوره 1351 تا 1390، مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، الگوی بارش و دما در این مناطق، با استفاده از مشخّصه های آماری، و با تفکیک ماه های پربارش و کم بارش و سرد و گرم مشخص شد و از آزمون های ناپارامتریک و پارامتریک برای بررسی وجود روند متغیرها (در مقیاس سالانه و ماهانه) استفاده شد. پنج منطقه مورد بررسی دارای شرایط آب و هوائی متنوعی بودند، بگونه ای که متوسط بارش سالانه آنها از 300 میلی متر (منطقه چهار) تا کمتر از 130 میلی متر (منطقة پنج) نوسان داشت. هم چنین منطقه چهار با دمای متوسط 11درجه سرد ترین، و منطقة یک و سه با دمای متوسط 14 درجه، گرم ترین مناطق شناخته شدند. در عین حال، نتایج نشان داد الگوی سالانة بارش و دما در این مناطق مشابه بوده و ماه‎ های آبان تا اردیبهشت با توزیع تقریباً یکنواخت به عنوان ماه های تأمین کنندة اصلی بارش مطرح هستند. همچنین، ماه های اردیبهشت تا مهر، ماه های گرم تر و آبان تا فروردین، ماه های سردتر شناخته شدند. بررسی روند متغیّرها نیز نشان داد، در این مناطق بارش و دمای متوسط به ترتیب تحت تأثیر بیشترین و کمترین «نوسانات» و درعین حال، دارای کمترین و بیشترین «روند تغییرات» بوده اند. بارش در مقیاس ماهانه و سالانه (بجز فروردین در منطقه چهار)، روندی نداشته و متغیّرهای دما نیز عمدتاً دارای روند افزایشی می باشند، گرچه نمی توان این روندها را منحصراً به ماه های سرد یا گرم سال نسبت داد.